اگر از شما بخواهند پرکاربردترین وسیله الکتریکی در سطح جهان را معرفی کنید، چه پاسخی به این سوال می دهید؟ مطالعات نشان می دهد موتور الکتریکی بیشترین میزان مصرف وسایل الکتریکی در سراسر دنیا را دارد. در حوزه صنعت نیز همین قاعده پابرجاست و موتورها به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از تجهیزات مورد استفاده برای راه اندازی موتور، سافت استارتر دیجیتال است.
راه اندازهای نرم دیجیتال انواع و کاربردهای مختلفی دارند. ضمن اینکه به نسبت نمونه های آنالوگ قابلیت های گسترده تری دارند. در این مقاله به بررسی راه انداز نرم دیجیتال و معرفی برخی نمونه های موجود دربازار می پردازیم. با ما همراه باشید.
راه اندازی موتور الکتریکی
قبل از پرداختن به سافت استارتر دیجیتال، مروری بر راه اندازی موتور و چالش های مرتبط با آن خواهیم داشت. موتورها در لحظه راه اندازی رفتاری متفاوت با سایر تجهیزات الکتریکی دارند. سیم پیچ موتور در لحظه وصل برق حکم اتصال کوتاه را دارد. این وضعیت سبب می شود موتور در لحظه راه اندازی جریان بزرگی از مدار بکشد که به جریان هجومی موسوم است. این جریان گاهی اوقات تا 10 برابر جریان نامی موتور نیز می رسد. گاهی اوقات بزرگی جریان هجومی به حدی است که حتی می تواند ولتاژ شبکه را تحت تاثیر قرار دهد.
با بزرگتر شدن موتورها، چالش جریان هجومی نیز بزرگتر می شود. از سوی دیگر شروع به کار ناگهانی موتور سبب ایجاد تنش های مکانیکی شدیدی می شود که سبب آسیب به بخش های مکانیکی سیستم می شود. به عنوان مثال شروع به کار ناگهانی پمپ فشار مایع در لوله ها را افزایش داده و سبب آسیب به سیستم لوله کشی می شود. همچنین پارگی تسمه ها و … از دیگر چالش های شروع به کار ناگهانی موتور است. برای غلبه بر این چالش های راهکارهای مختلفی ارائه شده است که استفاده از سافت استارتر دیجیتال یکی از آن هاست.
سافت استارتر چیست؟
همانطور که از نام این تجهیز نیز قابل استنباط است، به منظور راه اندازی نرم موتور الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرد. سافت استارتر از تکنیک راه اندازی با ولتاژ کاهش یافته به منظور غلبه بر چالش های راه اندازی موتور بهره می برد. روال کار به این صورت است که ابتدا موتور با یک ولتاژ کوچک شروع به کار می کند. سپس ولتاژ اعمال شده به موتور به صورت پلکانی افزایش پیدا کرده و تا ولتاژ نامی می رسد.
برخی از نمونه های سافت استارتر علاوه بر راه اندازی نرم، قابلیت توقف نرم را نیز دارند. در زمان توقف موتور عکس این فرآیند اجرا می شود. یعنی ولتاژ موتور به صورت پلکانی ارز ولتاز نامی به صفر می رسد. توقف ناگهانی موتور اگرچه چالش های جریان هجومی اولیه را ندارد، با این وجود چالش تکان های مکانیکی ناگهانی همچنان پابرجاست.
جزئیات بیشتر در مورد ساختار و عملکرد این تجهیزات را در مقاله سافت استارتر چیست و چه کاربردهایی دارد ببینید.
سافت استارتر دیجیتال
رایجترین دسته بندی تجهیزات الکتریکی، دسته بندی براساس رنج توان و مشخصات الکتریکی است. اما سافت استارترها براساس پارامترهای دیگری نیز دسته بندی می شوند. به عنوان مثال برخی از آن ها برای کاربردهای پایه یا basic performance مناسبند و برخی دیگر high performance هستند. در یک دسته بندی دیگر سافت استارترها را براساس تعداد فاز تحت کنترل دسته بندی می کنند.
در این دسته بندی با سه گروه زیر مواجه هستیم:
- سافت استارتر تکفاز کنترل
- سافت استارتر دوفاز کنترل
- سافت استارتر سه فاز کنترل
راه اندازهای نرم دو فاز کنترل را سافت استارتر آنالوگ و نمونه های سه فاز کنترل را سافت استارتر دیجیتال می نامند. این راه اندازهای نرم عموما علاوه بر قابلیت راه اندازی نرم، امکان توقف نرم موتور را نیز فراهم می کنند. در مدار کنترل این راه اندازها از مدارات مجتمع پیشرفته الکترونیکی استفاده می شود. این موضوع سبب افزایش دقت و بهبود عملکرد این راه اندازها می شود.
مزایای سافت استارتر دیجیتال
تجهیزات دیجیتال علاوه بر عملکرد دقیقتر نسبت به نمونه های آنالوگ، مزایا و قابلیت های دیگری نیز دارند. آشنایی با این موارد به شما کمک می کند انتخاب آگاهانه تری داشته باشید. شرکت های زیادی در سراسر دنیا اقدام به تولید سافت استارتر می کنند. با توجه به الزامات و بازار هدف تولید کنندگان، ممکن است برخی از موارد بیان شده در محصولات برخی تولید کنندگان موجود نباشد. هدف ما در اینجا آشنایی کلی شما با سافت استارتر دیجیتال است. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره خرید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
مهمترین مزایای راه انداز نرم دیجیتال عبارتند از:
- صفحه نمایش جهت نمایش پارامترها
- بهره مندی از کلیدهای کنترل محلی
- ورودی و خروجیهای دیجیتال/آنالوگ متنوع
- روشهای مختلف راهاندازی و توقف
- امکان راهاندازی خودکار پیشفرض
- منوهای تنظیمات متعدد
- بهره مندی از سیستم های حفاظتی پیشرفته
- ثبت رویدادها در حافظه و امکان گزارشگیری
- سیستم کنترل گشتاور جاگ (jog)
- پشتیبانی از پروتکل های ارتباط با کامپیوتر
- و …
ذکر این نکته ضروری است که قیمت سافت استارتر دیجیتال نسبت به نمونه های آنالوگ بیشتر است.
سافت استارتر دیجیتال زیمنس
سافت استارتر زیمنس در خانواده های متنوع برای کاربردهای مختلف عرضه شده است. به صورت کلی نمونه های دیجیتال راه انداز زیمنس در دو خانواده 3RW52 و 3RW55 تقسیم بندی می شوند. زیمنس این راه اندازها را براساس نوع عملکرد در دو گروه تقسیم کرده است. طبق اطلاعات درج شده در کاتالوگ زیمنس، سری 3RW52 برای عملکردهای عمومی مورد استفاده قرار می گیرد. سری 3RW55 نیز برای کاربردهای خاص با توان بالا مورد استفاده قرار می گیرند.
سافت استارتر دیجیتال اشنایدر
در بین راه اندازهای نرم اشنایدر، سری ATS48 از محبوبیت بالایی برخوردار است. سافت استارتر ATS 48 اشنایدر به منظور مدیریت شروع به کار و توقف نرم موتورهای سه فاز آسنکرون قفسه سنجابی طراحی شده است. این راه انداز نرم رنج توان 4 تا 1200 کیلووات را پوشش می دهد. این خانواده علاوه بر عملکردهای راه اندازی و توقف نرم، از موتورها محافظت می کند و همچنین قابلیت ارتباط با سیستم های اتوماسیون را نیز داراست.
این سافت استارتر در صنایع ساختمانی، مواد غذایی و شیمیایی جهت کنترل مکانیسم های گریز از مرکز، پمپ ها، فن ها، کمپرسورها و نوار نقاله ها مورد استفاده قرار می گیرد. سافت استارتر ATS 48 اشنایدر با بهره مندی از الگوریتم های کنترلی پیشرفته، قابلیت اطمینان بالا، ایمنی و سهولت راه اندازی را فراهم می آورد.
جمع بندی
استفاده از سافت استارتر برای کنترل راه اندازی و توقف ایمن موتورهای الکتریکی بسیار رایج است. سافت استارترها براساس تعدادفاز تحت کنترلشان به گروه های مختلفی تقسیم می شوند. سافت استارتر دیجیتال از نوع سه فاز کنترل راه اندازهای نرم است. این سافت استارترها قابلیت های بیشتری نسبت به نمونه های انالوگ دارند و در عوض قیمت آن ها نیز بالاتر است.